صدای تق تق زانو چیست؟ علت، علائم و درمان

در اکثر موارد صداهای زانو عادی هستند و معمولاً مشکلی ندارند. اما در برخی موارد، اگر درد همراه با تق تق احساس کردید، ممکن است نشان دهنده آرتروز یا التهاب مفاصل باشد.

بسیاری از افراد، هنگم خم یا صاف کردن زانوها، هنگام راه رفتن یا بالا و پایین رفتن از پله‌ها، گاه به گاه صدای تق تق و کوبیدن را از زانوهایشان می‌شنوند. پزشکان این مشکل را کرپیتوس زانو می‌نامند. صدا دادن زانو می‌توانند از تجمع گاز و تشکیل حباب در نواحی اطراف مفاصل ناشی شوند. خم شدن زانو می‌تواند باعث ترکیدن این حباب‌ها و ایجاد صدای تق تق شود.

نگاهی به نقاط مختلف زانو

عملکرد زانو همانند یک لولای بزرگ می باشد که از قسمت های مختلف استخوان ها، غضروف، سینوویوم و رباط ها تشکیل شده است که در ادامه به شرح هر یک از این قسمت ها می پردازیم:

• استخوان ها: کپسول زانو استخوان ران را به استخوان ساق پا متصل می کند. کشکک زانو یا کاسه زانو استخوان کوچک و محدبی است که در جلوی زانو قرار دارد و از مفصل در برابر ضربات محافظت می کند.
• کشکک : استخوان کوچک و پهنی در قدام مفصل زانو که با سایر استخوان‌ها قابل تحرک است. کشکک مانع از خم شدن زانو به جلو می‌شود.
• رباط :بافتی فیبر مانند است که در محل مفاصل، استخوان های ران و ساق پا را به یکدیگر متصل می‌کند.
• منیسک:  قطعه ‎ای C شکل از جنس غضروف است که مانند یک بالشتک بین استخوان ران و درشت نی عمل می‌کند. که در هر مفصل زانو دو عدد منیسک وجود دارد.

• غضروف: مفصل زانو در قسمت انتهای بالای استخوان درشت‌نی، انتهای پایین استخوان ران و روی سطح پشت استخوان کشکک زانو قرار گرفته است. 

• درشت نی: استخوان بلندی است در طرف داخل ساق پا که بین زانو و مچ پا قرار دارد. درشت‌نی مسئول حمایت بیشتر وزن بدن است.

• نازک نی: استخوانی است که هم‌راستا با استخوان درشت‌نی ساق پا و در سمت خارج آن قرار دارد و میان زانو و مچ پا قرار گرفته‌است.

دلایل صدای تق تق زانو

علاوه بر آرتروز، عوامل دیگری نیز وجود دارند که می توانند منجر به صدای تق تق زانو شوند که این عوامل عبارتند از:

1) حباب های گاز داخل مفصل زانو

در مایع‌ اطراف مفصل‌ها حباب‌های گاز نیتروژن وجود دارند. با انجام حرکاتی مثل خم و راست شدن حباب‌های گاز می‌ترکد و ایجاد صدا در مفاصل می‌کند. ترکیدن حباب‌های ریز گاز از دلایل اصلی صدا دادن مفصل و تق تق زانوست.

2) رباط ها

مفاصل بدن ما از رباط‌ها و تاندون‌های متعدد تشکیل شده است. در صورتی که به دلایل مختلف اعم از ورزش سنگین و پیچ خوردگی هر یک از این رباط‌ها آسیب ببیند، احتمال شنیدن صدا در مفاصل هنگام حرکت وجود دارد. این آسیب معمولاً با درد، تورم یا کبودی همراه است.

3) جابجایی و در رفتگی کشکک زانو

گاهی اوقات کشکک زانو از محل صحیح خود خارج می شود و یا اینکه به سمت دیگری منحرف می شود. این مسئله مشکل بسیار جدی می باشد که نیاز به بررسی توسط بهترین متخصص ارتوپد دارد که با داشتن تجربه خاصی که در این زمینه دارد بتواند روند درمان شما را در پیش بگیرد.

4) جراحت

صدای تق تق زانو همچنین می تواند در نتیجه یک ضربه به زانو ایجاد شود. افتادن و فشار روی زانو می تواند منجر به آسیب به کشکک زانو یا سایر قسمت های مفصل زانو شود.

این صدا می تواند نشانه ای از آسیب های زیر باشد:

• نرمی کشکک زانو
• پارگی مینیسک
• نقص غضروف.
• بی ثباتی استخوان کشکک
• استئو آرتریت

5) آرتروز زانو

آرتروز ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد، اما معمولا از سن 50 سالگی در افراد شروع می شود. آرتروز یا استئوآرتریت زانو که به عنوان «ساییدگی در زانو » نیز شناخته می‌شود، معمولاً در مفاصلی که بیش ترین تحرک را دارند و مفاصلی که وزن را تحمل می‌کنند، مانند زانوها ایجاد می شود. ساییدگی غضروف استخوان ران و ساق پا باعث ایجاد زخم هایی در سطح غضروف می شود. وقتی روی غضروف دچار خراش می شود، به مرور و در اثر رشد بافت استخوانی، استخوان ریزه روی سطح زانو و اطراف آن ایجاد می گردد؛ در نتیجه بیمار در هنگام خم و راست کردن زانو مخصوصاً ابتدای صبح صدای تق تق از زانوی خود احساس میکند.

6) عمل جراحی تعویض مفصل زانو

جراحی تعویض مفصل زانو جراحی است که برای بهبود عملکرد زانو ها و همچنین کاهش درد انجام می شود. در این عمل جراحی پزشک مفصل آسیب دیده بیمار را تخلیه کرده و برای او یک مفصل جدید جایگذاری می کند. قطعاتی که در داخل این زانوی مصنوعی به کار برده می شود از فلز و پلاستیک می باشد.

عوارض صدای تق تق زانو

صدای تق تق زانو در اکثر موارد طبیعی و معمولاً بدون درد است. اما اگر این صدا با درد همراه باشد، می تواند نشان دهنده یک مشکل یا آسیب جدی باشد.

• آرتروز زانو
• پارگی منیسک
• پارگی رباط
• جا به جایی کشکک

پیشگیری از ایجاد صدای تق تق در زانو

داروها و درمان های طبیعی برای پیشگیری از از صدای تق تق زانو و همچنین کند کردن سرعت پیشرفت آرتروز عبارتند از:

• تزریق عصاره جفت: بهترین روش پیشگیری از آرتروز زانو است که با داشتن فاکتور رشد سبب تقویت غضروف و به تاخیر انداختن و کند کردن سرعت پیشرفت آرتروز می گردد.
• کورکومین:  یک ترکیب گیاهی است که از گیاه زردچوبه استخراج می‌شود. این ترکیب در درمان و پیشگیری از بیماری‌های التهابی کاربرد دارد.
• رزوراترول: یک ترکیب گیاهی است که در انگور و آب انگور وجود دارد که به عنوان یک مکانیسم دفاعی در برابر تهدیدات محیطی مختلف مانند عفونت های انگلی و قارچی کاربرد دارد.
• بوسولیا (کندر): کندر به سلامت مفاصل، استخوان ها، و ماهیچه ها در دوران پیری کمک می کند. بوسولیا جایگزین طبیعی داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (مسکن درد) است.
• دمنوش های گیاهی خاص

درمان صدای تق تق زانو

صدای تق تق زانو معمولا طبیعی است و نیازی به درمان ندارد. اما اگر این صدا با درد شدید همراه باشد، باید به پزشک جهت معاینه و درمان آسیب و مشکل احتمالی مراجعه نمایید.

اگر به آرتروز زانو مبتلا هستید، درمان های زیر می توانند به شما در بهبود آن کمک کنند:

• تزریق عصاره جفت: که بهترین روش برای به تاخیر انداختن و کاهش سرعت پیشرفت آرتروز می باشد.
• اوزون درمانی: تزریق گاز اوزون به‌زانو می‌تواند درد بیماران را کاهش داده و عملکرد و کیفیت زندگی مبتلایان به ورم مفاصل را بهبود بخشد.

• تزریق در مفصل فاست: تزریق مفصل فاست یک داروی استروئیدی به جهت بی‌حس کردن مفصل و مسدود کردن حس درد، در مفصل تزریق می‌گردد.
• تزریق اپیدورال: اپیدورال استروئید یک روش مسدودکننده درد است که معمولاً برای کاهش درد و التهاب همراه با آرتروز در زانو تزریق می‌شود 

• طب سوزنی: می‌تواند یک‌راه واقعاً مؤثری در تسکین درد محسوب شود، بدون آن‌که شما از عوارض جانبی داروها رنج ببرید. سوزن‌های مخصوصی در اطراف زانو قرار داده می‌شود. در پی آن سیگنال‌های درد کاهش‌یافته و جریان خون مفصل بهبود می‌یابد.
• ماساژ درمانی: می‌تواند نقاط محرک درد در زانو را تحریک نماید. بسته به شرایط زانو و علت زمینه بیماری، یک فیزیوتراپیست می‌تواند از طریق ماساژهای مختلف به تسکین درد و بهبود شرایط زانو بپردازد.