شانه ی یخ زده چیست | علل و علائم و درمان

شانه ی یخ زده چیست؟

شانه‌ی یخ زده نام رایج بیماری (کپسولیت) چسبنده است و نوعی بیماری شانه است که میزان تحرک شما را محدود می‌کند. زمانیکه بافت‌های درون مفصل شانه‌ ضخیم‌تر و کشیده ‌تر می‌شوند، با گذشت زمان بافت را زخم می‌کنند. در نتیجه، مفصل شانه‌ فضای کافی برای درست چرخیدن ندارد. علائم شایع شانه یخ زده شامل تورم، درد و خشکی است. اگر بین (۴۰) تا (۶۰) سال سن دارید، احتمال ابتلا به بیماری را دارید. زمانی متوجه شانه‌ی یخ زده می‌شوید که شروع به درد گرفتن می‌کند. سپس درد شما را مجبور می‌کند که حرکات خود را محدود کنید. تکان دادن کمتر شانه، خشکی آن را افزایش می‌دهد. خیلی طول نمی کشد که متوجه می‌شوید نمی‌توانید شانه‌تان را مثل قبل حرکت دهید.

علت شانه ی یخ زده چیست؟

درحال حاضر علت بیماری شانه ی یخ زده ناشناخته است اما یکسری عوامل مستعد کننده وجود دارند که شامل موارد زیر می شود:

• ضربه یا جراحی در نزدیکی این مفصل
• بی حرکتی طولانی مدت مفصل مثلا به دنبال شکستگی ها یا التهاب تاندون های روتیتور کاف
• کم کاری یا پرکاری تیرویید
• پارکینسون
• بیماری های قلبی
• اختلالات هورمونی مثل دیابت؛ این بیماری به طور مشخصی با دیابت وابسته به انسولین در ارتباط است و این افراد ریسک بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند.

چه کسی در معرض خطر ابتلا به شانه منجمد است؟

افرادی که بین ۴۰ تا ۶۰ سالگی هستند بیشتر از سایر افراد مبتلا به شانه منجمد مبتلا می شوند و این وضعیت بیش از مردان در زنان دیده می شود. اگر علائم زیر را داشته باشید ، خطر ابتلا به آن در شما بیشتر است:

• آسیب روتاتور کاف
• بازوی شکسته
• سکته
• آسیب دیدگی شانه
• عمل جراحی

بسیاری از بیماری ها احتمال بروز یخ زدگی شانه را افزایش می دهد ، از جمله:

• دیابت
• بیماری تیروئید
• بیماری های قلبی
• بیماری پارکینسون
• بیماری سل
• تغییرات هورمونی

برای پیشگیری چه کار کنیم؟

همانطور که در علت ها اشاره کردیم، بی حرکت بودن شانه و استفاده از دامنه ی حرکتی محدودی از شانه می تواند شما را مستعد یخ زدن! کند. مثلا ممکن است بخاطر دردی که بعد از شکستن دستتان دارید، بازوی خود را به بدنتان بچسبانید تا کوچکترین حرکتی نداشته باشد! اما این برای سلامت شانه ی شما بدتر است چون تغذیه ی اجزای مفصل شما وابسته به حرکت مفصل است و شما با این کار تغذیه ی مفصل را مختل می کنید.

استرچ دادن راه خوبی برای حرکت دادن شانه تا انتهای دامنه است. در تصاویر زیر چندتا از تمرینات کششی را که به راحتی می توانید در طول روز انجام دهید، می بینید.

مورد دیگری که باید توجه کنیم این است که عملکرد شانه ی ما فقط به خود مفصل شانه مربوط نیست! قرار گیری و عملکرد مناسب بخش های دیگر مثل استخوان های ترقوه، جناغ و مهره های گردنی و سینه ای  هم در کنار استخوان های کتف و بازو مهم است. اگر اینها سر جای خود قرار نگرفته باشند ( اندکی  جابه جا شده باشند)، روی حرکات شانه تاثیر منفی می گذارند.

برای مثال قرارگیری تمامی موارد بالا در کسی که عادت دارد قوز کرده پشت میز بشیند عوض می شود. کتف ها از هم دور می شوند و شانه ها به جلو می آیند و ستون فقرات خمیده می شود. این اتفاقات باعث می شوند فشار بیش از اندازه به تاندون ها و لیگامان های اطراف مفصل وارد شود و آنها را ملتهب کند.

بنابراین درست نشستن و حفظ وضعیت صحیح قسمت های مختلف بدن، در پیشگیری موثر است.

علائم شانه ی یخ زده چیست ؟

معمولا این بیماری را به ۴ مرحله تقسیم می کنند:

مرحله ی اول:

درد شروع شده است و با حرکت بیشتر می شود و البته در شب هم وجود دارد. محدودیت حرکتی در این مرحله حداقل است. معمولا کمتر از سه ماه طول می کشد تا این مرحله سپری شود.

مرحله ی دوم:

در این مرحله ضخیم شدگی کپسول شروع شده و به دنبال آن محدودیت حرکتی بیشتر می شود. کم کم درد بیمار بیشتر می شود و حرکات در انتهای دامنه بسیار دردناک است. و بیماران در انجام حرکات روزمره با مشکل مواجه هستند. معمولا ۳ تا ۶ ماه طول می کشد تا این مرحله سپری شود.

مرحله ی سوم:

درد به مرور کم می شود اما محدودیت حرکتی باقی می ماند. ممکن است ضعف عضلات بازو و روتیتور کاف هم ایجاد شود. این مرحله ممکن است از ۳ تا ۱۸ماه طول بکشد.

مرحله ی چهارم:

محدودیت حرکتی بیماران، دیگر با درد همراه نیست و حرکات شانه به مرور بهتر می شود. بازگشت کامل دامنه ی حرکتی ممکن است ۳ تا ۶ ماه طول بکشد.
گفته شده است که معمولا بهبودی خود بخودی این بیماری، بطور متوسط، دو سال طول می کشد.

روش های درمان شانه ی یخ زده چیست ؟

• استراحت دادن به شانه و اجتناب از حرکت دادن شديد و ناگهاني شانه خود و بلند کردن اجسام سنگين تا زمان بهبودی کامل ضروری است.

• فیزیوتراپی موثرترین درمان شانه یخ زده است که می تواند به بهبود وضعیت بیمار کمک زیادی کند.

• فیزیوتراپیست از مدالیته های درمانی مختلفی همچون تحریک الکتریکی ، طب سوزنی ، تمرین درمانی و … برای درمان شانه یخ زده استفاده می کند.

• تمرینات کششی و تقویتی فیزیوتراپی شانه حرکات شانه را بهبود بخشیده و خشکی و چسبندگی شانه را کاهش داده و از این طریق توانایی حرکتی شانه را بهبود می بخشد.

• کمپرس سرد یا گرم نیز به کاهش درد و تورم شانه و درمان شانه یخ زده کمک می کند.

• تزریق داروهای کورتونی در مفصل شانه در مواردی که درد بیمار با داروهای معمول فروکش نمی کند می تواند به کاهش درد کمک کند.

• تزریق پی آر پی (پلاسمای غنی از پلاکت) و اوزون تراپی نیز از دیگر روش های دارویی درمان شانه یخ زده هستند که به تسکین علائم بیمار کمک می کنند.

• در صورتی که روش های ذکر شده نتوانند کمکی به بهبود شرایط بیمار بکنند جراحی به عنوان آخرین گزینه درمانی برای آزاد سازی کپسول مفصلی انجام می گیرد.

درمان طبیعی و سنتی گرفتگی شانه

• از چسب آغشته به زردچوبه در محل یخ‌زدگی‌‌‌ شانه بصورت 2 بار در روز استفاده کنید.

• تمرینات کششی انجام دهید. این امر به افزایش توانایی حرکتی بازو کمک می‌کند.
• استفاده از پارچه گرم روی محل یخ‌زدگی‌‌‌ شانه نیز یکی از روشهایی است که به نظر می‌رسد در درمان آن ماثر است.
• 2 تا 3 حبه سیر را در کمی روغن خردل بریزید و بجوشانید. بعد از خنک شدن بصورت 2 بار در روز از این روغن روی محل یخ‌زدگی‌‌‌ شانه بمالید.
• ماساژ آرام با روغن نارگیل نیز مفید است.
• همیشه سعی کنید روغن‌های گیاهی به مقدار متوسط مصرف کنید. این امر به لغزنده شدن مفاصل کمک می‌کند.
• کمپرس گرم و سرد یا استفاده از پارچه گرم و سرد عملکرد خوبی دارد.
• یک دستمال پنبه‌ای را در آب گرم بخیسانید. سپس آن را به مدت 5 تا 10 دقیقه روی محل قرار دهید. این نیز ماثر است.
• مکمل‌های غذایی مانند زردچوبه و بوسولیا نقش مهمی در بهبود یخ‌زدگی‌‌‌ شانه ایفا می‌کنند.
• روغن ماهی و گلوکوزامین نیز می‌توانند در درمان یخ‌زدگی‌‌‌ شانه مفید باشند.
• مصرف غذاهای غنی از کلسیم نیز توصیه می‌شود‌‌‌. این غذاها مشتمل بر حبوبات، سوپ جو، جوانه ها، سوپ جلبک دریایی می‌شوند. مصرف سبزیجات سبز نیز توصیه می‌شود‌‌‌.
• اسپیرولینا یک منبع طبیعی از پروتئین، ویتامین و مواد معدنی است. بنابراین مصرف اسپیرولینا به همراه فلفل سیاه برای درمان یخ‌زدگی‌‌‌ شانه مفید است.

دیگر مداخلات درمانی

تزریق استرویید

تزریق کورتیکو استرویید ها به داخل مفصل می تواند، بخصوص در مراحل اولیه، به کاهش درد و بهبود حرکات شانه کمک کند.

انبساط مفصل

در این روش، مایع استریل را به داخل کپسول مفصلی تزریق می کنند تا بافت ها کشش پیدا کنند و در نتیجه حرکت آسان تر شود.

دستکاری شانه

در این روش بیمار را بی هوش می کنند تا هیچ دردی احساس نکند. و بعد متخصص شانه را در جهات مختلف حرکت می دهد تا بافت های سفت شده، کشیده و شل شوند.

جراحی

جراحی به ندرت برای شانه ی یخ زده انجام می شود. اما اگر هیچ راه دیگری جواب ندهد، ممکن است برای برداشتن چسبندگی ها از داخل مفصل شانه استفاده شود.در صورتی که انجام اقدامات ذکر شده نتواند بهبودی قابل توجهی در دامنه حرکتی مفصل شانه ایجاد کند، از عمل جراحی استفاده میشود. انجام جراحی معمولا با استفاده از آرتروسکوپ است به این صورت که با استفاده از آرتروسکوپی شکاف هایی در کپسول مفصلی ایجاد کرده تا توانایی اتساع و حرکت آن بیشتر شود.