آرتزوز دست چیست و علائم و علت و درمان

آرتروز دست چیست؟

آرتروز دست یکی از بیماری های شایع مربوط به استخوان و مفصل دست است که در اثر آسیب و فرسایش غضروف های بین مفصل های انگشتان دست و مچ دست ایجاد می شود. در صورت از بین رفتن غضروف ها، حرکت دست با مشکل مواجه می شود. زیرا این غضروف ها هستند که با بافت لغزنده ی خود، باعث می شوند مفصل های دست بتوانند در کنار هم حرکت کند و در فرسودگی آن ها، مچ یا انگشت دست به سختی می توانند تکان داده شوند.

چه عللی سبب آرتروز دست می شود؟

در تعریف ساده، آرتریت التهاب یک یا چند مفصل شماست. شایع ترین انواع آرتریت، آرتروز و آرتریت روماتوئید است، اما بیش از 100 شکل مختلف وجود دارد. مفاصل سالم به دلیل بافت صاف و لغزنده ای به نام غضروف مفصلی به راحتی حرکت می کنند. غضروف انتهای استخوان ها را می پوشاند و سطح صافی برای سر خوردن مفصل فراهم می کند. این سطح صاف توسط مایعی روانکاری می شود که ظاهر و احساسی شبیه به روغن دارد. این بخش پوشش مفصلی به نام سینوویوم تولید می شود. بیماری، افزایش سن، مشکلات زمینه ایی، وراثت، زندگی در محل مرطوب و … از دلایل ایجاد روماتیسم مفصلی می باشد.

علت آرتروز دست عوامل زیادی است که در ادامه آورده شده است:

• زنان بیشتر از مردان دچار انواع آرتروز خواهند شد.
• کهولت سن عامل مهمی در ابتلا به آرتروز دست می باشد.
• حرکات مکرر و بیش از حد در ناحیه ی استخوان های دست و یا مچ دست می تواند در آرتروز دست موثر باشد.
• سابقه خانوادگی و ژنتیک نیز در ابتلا به آرترزو دست نیز موثر می باشد.
• به طور کلی ورم مفاصل در دست ممکن است در اثر آرتریت روماتوئید و یا ورم مفاصل بعد از یک ضربه ایجاد گردد.

حقایق مهم درباره آرتروز دست

• همانطور که گفته شد شانس ابتلا به آرتروز دست در زنان بیش از مردان است.
• درمان قطعی برای آرتروز دست وجود ندارد.
• درمان بیشتر، برای تسکین درد و مدیریت وکنترل بیماری موثر است.
• یکی از کاربردی ترین راه ها برای درمان آرتروز دست، جراحی و تعویض مفصل دست می باشد.

انواع آرتروز دست کدامنند ؟

در آرتروز دست به دلیل این که مفاصل بخش های مختلف دست از بین می روند مشکلاتی در همان بخش ها ایجاد می شود. به طور کلی سه نوع آرتروز دست از سوی متخصصین معرفی شده و هر کدام از آنها را شرح داده اند.

استئو آرتریت

علائم آرتروز را می‌توان در مفاصل انگشتان دست به وضوح مشاهده کرد زیرا این قسمت‌های بدن به بدترین شکل آسیب می‌بینند. خشکی انگشت رایح‌ترین علامت استئو آرتریت به شمار می‌رود. که با درد و تورم همراه است. در استئو آرتریت خم کردن انگشتان به سختی صورت می‌گیرد. به علت تورم، مفاصل به درستی کار نمی‌کنند بنا بر این حرکت انگشتان دست را محدود می‌‌کنند. ممکن است فرد درد مداومی را در پایه‌ی انگشت شست خود تجربه کند که نشانه‌ای از استئو آرتریت مفصل پایه است. گاهی، ممکن است مفصل انگشت شست متورم گردد.

آرتریت روماتوئید

در ابتدا، آرتریت روماتوئید (که یک اختلال خود ایمنی است) مفاصل انگشت وسط را تحت تأثیر قرار می‌دهد ولی به مرور زمان بیماری پیش رفت کرده و در سایر انگشتان دست گسترش می‌یابد. خشکی در هنگام صبح یکی از رایج‌ترین شکایات در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید است. بنا بر این پس از بیدار شدن از خواب، خشکی مفاصل اولین چیزی است که آنها متوجه می‌شوند. این علامت معمولاً در حدود یک ساعت طول می‌کشد، و شروع برنامه‌های روزانه را با مشکل مواجه می‌کند. با توجه به سفتی مفاصل، صاف کردن انگشتان دست برای فرد غیر ممکن می‌شود. این بیماری، مفاصل یک سان را در هر دو دست در گیر می‌کند. گز گز کردن و بی حسی انگشتان دست نیز می‌تواند روی دهد.

نقرس

در صورتی که اسید اوریک خون افزایش پیدا کند بیماری نقرس ایجاد می شود. در مواردی که اسید اوریک خون در لایه های مفصلی انگشتان دست اجتماع پیدا کند این بیماری در ناحیه انگشتان بروز و ظهور خواهد داشت.

انواع آرتروز های دست در دو بخش به وجود می آیند: انگشتان و مچ دست. در آرتروز انگشتان شاهد تغییرات ظاهری انگشتان خواهیم بود. در آرتروز مچ دست محدودیت های حرکتی ظاهر می شوند.

علائم و نشانه های آرتروز دست چیست؟

علائمی که برای این مشکل نام برده می شود، باتوجه به نوع آرتروز و شدت آن متفاوت است و به کمک مشاهده تفاوت ها در علائم و نحوه بروز آن، برای تشخیص نوع آرتروز و علت ایجاد آن به دکتر ارتوپد خوب، کمک کننده است.

• درد در ناحیه دست ومچ دست
• التهاب در مفاصل و دست
• قرمزی در این ناحیه
• سفتی مفاصل مخصوصا در هنگام صبح
• ضعف در دست و عضلات آن
• ازبین رفتن عملکرد مفصل و عضلات
• درد در هنگام استراحت و یا حرکت
• ناهنجاری در انگشتان دست و مچ
• خستگی و کوفتگی غیر قابل توضیح
• پارگی تاندون، محدودیت در حرکات انگشتان و یا صاف کردن آن ها

علائم ورم مفاصل بعد از سانحه

• درد در ناحیه ی که آسیب رخ داده است.
• گسترش و شدت یافتن ناهنجاری به دنبال آسیب
• تغیر رنگ و تورم در ظاهر دست

چه کسانی بیشتر در معرض آرتروز دست هستند؟

• در افرادی که در خانواده خود فردی مبتلا به آرتروز دست دارند، احتمال ابتلا به آرتروز دست بیشتر است.
• چاقی یکی از عوامل موثر در ابتلا به آرتروز دست می باشد.
• افرادی که سیگار می کشند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آرتروز دست هستند.

نحوه تشخیص آرتروز دست چگونه است؟

برای تشخیص در ابتدا انواع علائم و ظهوراتی بالینی شما مورد بررسی قرار می گیرد. همانطور که گفته شد این مشکل با نشانه هایی همراه است که در جلسات درمانی پزشک متخصص با طرح سوالاتی وجود آن ها را در شما بررسی می کند.

• چه زمانی علائم شروع شده است؟
• با چه مواردی، درد و یا علائم شدت می گیرد؟
• چه چیزی باعث بهبود علائم می شود؟
• آیا صدمه ای به دست وارد شده است؟
• چه علائمی دارید؟ مانند : درد، خستگی زیاد، خشکی، تب و…

پزشک با پرسیدن این قبیل سوالات و همچنین شرح حال گفتن کلی از بیمار، تصویر برداری، معاینه و.. می توان به خوبی آرتروز دست را تشخیص داده و علت را شناسایی کرده و با توجه به آن، راه درمانی را مشخص کند.

در ادامه سایر روش های تشخیصی از جمله موارد زیر می تواند به پزشک تان کمک کند. از جمله:

• عکسبرداری به کمک اشعه ایکس
• ام آر آی
• آزمایش خون
• آزمایش سی بی سی: در این آزمایش میزان گلبول های سفید و قرمز خون ارزیابی می شود. این ارزیابی به تشخیص میزان عفونت و التهاب بدن کمک می کند.
• آزمایش آنتی بادی و پروتئین بدن: این آزمایش در مواردی تجویز می شود که مفاصل مشکوک به تورم باشند.
• آزمایش ای اس آر: در صورتی که رسوب گلبول های قرمز در این آزمایش تشخیص داده شود احتمالاً بدن التهاب دارد.

چه روش های درمانی برای آرتروز دست وجود دارد؟

علیرغم تمامی پیشرفت هایی که در زمینه ابزارآلات پزشکی و روش های تشخیصی ایجاد شده است اما همچنان روش درمانی قطعی و اساسی برای درمان آرتروز دست تشخیص داده نشده است. تمامی اقداماتی که در این زمینه انجام می شود با هدف کنترل و پیشگیری از از پیشروی این بیماری انجام می شود. به علاوه این که تمامی اقداماتی که انجام می شود با توجه به نوع آرتروز دست انتخاب می شود. همچنین کاهش انواع فعالیت های ورزشی و پرفشار بدنی تاثیر بسیار زیادی دارد.

تمرینات توانبخشی

• انجام روزانه انواع نرمش های اختصاصی برای مچ دست با هدف افزایش قدرت و تقویت مچ دست
• گرم کردن بخش های مختلف دست مثل مچ دست و یا انگشتان با کمپرس های گرم

استفاده از مچ بند های طبی

پوشیدن بریس مخصوص مچ دست می تواند در کاهش درد ها اثر گذار باشد.

درمان دارویی

مصرف دارو های غیر استروئیدی و ضد التهاب، تزریق کردن داروی کورتیکواستروئید به بخش های داخلی مچ دست

درمان غیر جراحی

• در مراحل اولیه، آرتریت در پایه انگشت شست به درمان غیر جراحی پاسخ می دهد.
• چندین بار در روز به مدت 5 تا 15 دقیقه مفصل را با کمک کمپرس یخ، سرد کنید.
• برای کمک به کاهش التهاب و تورم، از داروهای ضد التهابی مانند آسپرین یا ایبوپروفن استفاده کنید.
• برای محدود کردن حرکت انگشت شست، از یک آتل حمایتی استفاده کنید و اجازه دهید مفصل استراحت کند و بهبود یابد. آتل می تواند هم از مچ دست و هم از انگشت شست محافظت کند. ممکن است در طول شب یا به طور متناوب در طول روز پوشیده شود.
• از آنجایی که آرتریت یک بیماری پیشرونده و دژنراتیو است، این وضعیت ممکن است در طول زمان بدتر شود. مرحله بعدی درمان شامل تزریق یک محلول استروئیدی به طور مستقیم به مفصل است. این معمولاً برای چندین ماه تسکین می دهد. با این حال، این تزریق ها را نمی توان به طور نامحدود تکرار کرد.

درمان جراحی

زمانی که درمان غیر جراحی دیگر موثر نباشد، جراحی یک گزینه است. این عمل را می توان به صورت سرپایی انجام داد و می توان از چندین روش مختلف استفاده کرد. یک گزینه شامل جوش دادن استخوان های مفصل به یکدیگر است. با این حال، این حرکت را محدود می کند. گزینه دیگر برداشتن بخشی از مفصل و بازسازی آن با استفاده از پیوند تاندون یا ماده مصنوعی است.شما و پزشکتان در مورد گزینه ها بحث می کنید و بهترین گزینه را برای شما انتخاب می کنید.

نتیجه گیری

بسیاری از افرادی که به انواع آرتروز دست مبتلا هستند با مشکلاتی مثل درد در ناحیه دست ها مواجه اند. یکی از راه های درمانی موثر و کاربردی برای درمان آرتروز دست، جراحی و تعویض مفصل دست می باشد، در صورتی که نزد بهترین جراح دست انجام شود، نتایج آن موفقیت آمیز بوده و رضایت بیمار و تسکین درد را به دنبال دارد.

توصیه می کنیم در صورتی که علائم این بیماری را تجربه می کنید در اولین فرصت به یکی از بهترین متخصصین در این زمینه مراجعه کنید تا روند تشخیص و انواع اقدمات پیشگیرانه در جهت کاهش علائم این بیماری طی شود.